نقش صندوق‌های درآمد ثابت در مدیریت ریسک سرمایه‌گذاران در شرایط فعلی اقتصاد

در شرایطی که نوسانات بازارهای مالی و ابهام‌های اقتصاد کلان افزایش یافته است.

به گزارش صدای بورس، در شرایطی که نوسانات بازارهای مالی و ابهام‌های اقتصاد کلان افزایش یافته، پرسش اصلی برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و خرد یکسان است: «چگونه می‌توان ریسک را مدیریت کرد و در عین حال از فرصت‌های بازار بهره برد؟» تجربه عملی و شواهد آماری نشان می‌دهد که صندوق‌های درآمد ثابت، به‌عنوان ابزارهای کم‌ریسک، نقش مؤثری در مدیریت ریسک پرتفوی ایفا می‌کنند و می‌توانند در بازه‌های زمانی مختلف، ارزش افزوده قابل توجهی برای سرمایه‌گذاران فراهم کنند.

وضعیت بازار در نیمه اول سال ۱۴۰۴

در نیمه نخست سال ۱۴۰۴، دارایی‌های مرجع تصویر نسبتاً متفاوتی از بازدهی به نمایش گذاشته‌اند. در میان این دارایی‌ها، کمترین بازدهی مربوط به شاخص کل بورس است که در این دوره حدود ۷درصد افت را تجربه کرده است. پس از آن، نرخ ارز در بازار آزاد قرار می‌گیرد که با وجود نوسانات مقطعی، در مجموع تنها حدود ۲درصد رشد داشته است. در مقابل، طلای ۱۸ عیار، به واسطه رشد قیمت جهانی اونس طلا، بیشترین بازدهی را به خود اختصاص داده و در همین بازه حدود ۱۹درصد افزایش قیمت را ثبت کرده است.

این اختلاف معنادار در عملکرد دارایی‌ها، اهمیت متنوع‌سازی سبد و توجه به ساختار ریسک بازار را پررنگ‌تر می‌کند؛ به‌خصوص در شرایطی که اقتصاد ایران طی این مدت با ریسک‌های سیستمی و شوک‌های غیرقابل‌پیش‌بینی؛ از جمله تنش‌های ژئوپولتیکی و درگیری نظامی مواجه بوده است. عواملی که معمولاً انتظارات سرمایه‌گذاران را به‌طور مستقیم تحت‌تأثیر قرار می‌دهند و می‌توانند بازدهی دارایی‌ها را دچار تغییرات ناگهانی کنند.

در چنین فضایی، سرمایه‌گذاران حرفه‌ای برای ایجاد ثبات بیشتر در پرتفوی خود به ابزارهای کم‌ریسک‌تر نیز توجه می‌کنند؛ ابزارهایی مانند صندوق‌های با درآمد ثابت که علی‌رغم فضای پرنوسان اقتصاد، بازدهی مؤثر سالانه بیش از ۳۶درصد را ارائه داده‌اند و توانسته‌اند نقش مهمی در مدیریت ریسک و حفظ ارزش دارایی ایفا کنند.

چرا صندوق‌های درآمد ثابت جایگاهی کلیدی دارند؟

صندوق‌های درآمد ثابت به‌واسطه ترکیب دارایی و چارچوب مدیریتی مشخص، چند مزیت عملیاتی و ساختاری ارائه می‌کنند که در شرایط نامطمئن بازار اهمیت بیشتری پیدا می‌کند:

  • پیش‌بینی‌پذیری و ثبات جریان درآمدی: برخلاف سهام که نوسانات تند و غیرقابل‌پیش‌بینی دارد، صندوق‌های درآمد ثابت عمدتاً در اوراق بدون ریسک و با بازده قابل‌پیش‌بینی سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ بنابراین جریان درآمدی و بازدهی نسبتا مشخص و قابل‌حساب‌تری دارند.
    نقدشوندگی: بسیاری از صندوق‌های حرفه‌ای با طراحی دقیق پرتفوی و نگهداری دارایی‌های کوتاه‌مدت و بازارگردانی حرفه‌ای، امکان پاسخگویی سریع به تقاضای ابطال سرمایه‌گذاران را فراهم می‌کنند؛ ویژگی‌ای که در دوره‌های پرحجم بازار اهمیت حیاتی دارد.

  • محافظت در برابر نوسانات کوتاه‌مدت: برای سرمایه‌گذارانی که نمی‌خواهند در نوسانات بازار سهام گرفتار افت سرمایه شوند، صندوق‌های درآمد ثابت نقش یک هسته امن یا حتی «پارکینگ موقت نقدینگی» را ایفا می‌کنند. بسیاری از فعالان بازار تا زمانی که فرصت مناسب برای خرید سهام یا دارایی‌های دیگر پیدا شود، سرمایه‌شان را موقتاً در این صندوق‌ها نگه می‌دارند تا هم بازدهی کم‌ریسک بگیرند و هم ارزش پولشان در برابر نوسان حفظ شود. این کار اجازه می‌دهد سرمایه‌گذار بدون فشار هیجانی، در زمان درست وارد فرصت‌های جذاب‌تر شود.

  • کارایی هزینه‌ای: صندوق‌های با درآمد ثابت، کارمزد بسیار پایینی دارند؛ در حدی که برای سرمایه‌گذاران عملاً قابل چشم‌پوشی است و همین باعث می‌شود که هزینه این معاملات بسیار پایین باشد.

  • مزیت مهم نسبت به سپرده بانکی: برخلاف بانک‌ها که برداشت زودتر از موعد باعث «نرخ شکست» و افت جدی سود می‌شود، در صندوق‌های درآمد ثابت چنین محدودیتی وجود ندارد و سرمایه‌گذار می‌تواند بدون از دست‌دادن بازده، هر زمان نیاز داشت وجه خود را نقد کند.

شاخص‌های سنجش کیفیت یک صندوق درآمد ثابت

برای انتخاب صندوق مناسب، سرمایه‌گذاران حرفه‌ای معمولاً به مجموعه‌ای از شاخص‌ها توجه می‌کنند: نرخ بازده مؤثر سالانه، ذخیره صندوق، دارایی تحت مدیریت صندوق، نقدشوندگی و سابقه تیم مدیریت. همین شاخص‌ها هستند که به تشخیص «صندوق قابل‌اعتماد» کمک می‌کنند.

بازده و مقایسه با دیگر دارایی‌ها

در حالی که در برخی بازه‌ها طلا یا حتی سهام جلوتر از صندوق‌ها قرار گرفته‌اند، آمار بلندمدت و بازه‌های متعدد نشان می‌دهد که در بسیاری از بازه‌ها صندوق‌های درآمد ثابت بازدهی معقول یا بالاتری نسبت به میانگین بازار داشته‌اند؛ خصوصاً وقتی ریسک و نوسان را نیز در نظر بگیریم. به بیان دیگر، بازده خالص باید همراه با معیارهایی مثل ثبات، ریسک و نقدشوندگی سنجیده شود، نه صرفاً عدد بازده روی کاغذ.

نمونه و مقایسه عملی

برای نمونه، برخی صندوق‌های درآمد ثابت در دوره‌های اخیر نرخ‌های مؤثر سالانه بالای ۳۶درصد را برای سرمایه‌گذاران محقق کرده‌اند. به‌عنوان نمونه‌ صندوق نشان هامرز در حال حاضر نرخ مؤثر سالانه حدود ۳۶.۳درصد ارائه می‌دهد؛ ویژگی‌هایی همچون بازدهی جذاب، نقدشوندگی بالا، دارایی تحت مدیریت بیش از 2000 میلیارد تومان و… این صندوق را به گزینه‌ای جذاب تبدیل می‌کند.

جایگاه صندوق درآمد ثابت در پرتفوی متنوع

هر سرمایه‌گذار حرفه‌ای می‌داند که تنوع‌سازی کلید مدیریت ریسک است. پرتفوی استاندارد معمولاً ترکیبی از سهام، فلزات گرانبها، دارایی‌های ریالی با درآمد ثابت و در صورت لزوم ارز را شامل می‌شود. نسبت‌های تخصیص این دارایی‌ها بسته به میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار، افق زمانی و نیاز نقدینگی تغییر می‌کند؛ اما یک اصل مهم وجود دارد: میزان دارایی بدون ریسک مانند صندوق‌های درآمد ثابت در پرتفوی هرگز نباید صفر باشد. این کلاس دارایی نقش تثبیتی دارد و در مواقعی که بازار سهام دچار افت می‌شود، مانع فروپاشی سبد خواهد شد.

تجربه بازار نشان داده که در دوره‌های انتظار برای فرصت سرمایه‌گذاری مناسب (مثلاً زمانی که نسبت ریسک/بازده سهام مطلوب نیست)، بسیاری از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی، سرمایه‌های خود را موقتاً به صندوق‌های درآمد ثابت منتقل می‌کنند. این جابه‌جایی نقدینگی می‌تواند ضمن حفظ ارزش دارایی، آمادگی سرمایه‌گذار را برای ورود مجدد به موقعیت‌های پُربازده حفظ کند.

جمع‌بندی

در شرایط اقتصادی کنونی که ترکیبی از نوسانات بازار، فشارهای تورمی و ریسک‌های بیرونی (از جمله تنش‌های ژئوپلیتیک) اقتصاد را تحت تأثیر قرار داده‌اند، صندوق‌های درآمد ثابت نقش کلیدی در مدیریت ریسک پرتفوی بازی می‌کنند. این ابزارها نه‌فقط به‌عنوان جایگزینی امن برای دوره‌های ناپایدار بلکه به‌عنوان بخشی ضروری از ساختار یک پرتفوی متوازن باید در سرمایه‌گذاری لحاظ گردند. انتخاب صندوق مناسب نیازمند توجه به شاخص‌های فنی همچون روزشمار بودن سود، نقدشوندگی، ساختار دارایی و سابقه مدیریت است؛ و در این میان، صندوق‌هایی مانند صندوق نشان که همزمان بازده رقابتی و سطح نقدشوندگی بالا ارائه می‌دهند، همواره در فهرست گزینه‌های حرفه‌ای قرار می‌گیرند.

در نهایت، مدیریت هوشمند پرتفوی یعنی ترکیب ابزارها؛ از طلا و ارز تا سهام و درآمد ثابت، به‌گونه‌ای که در کوتاه‌مدت از افت محافظت کند و در بلندمدت رشد ارزش فراهم آورد. صندوق‌های درآمد ثابت، به‌ویژه آن‌هایی که معیارهای کمی و کیفی را رعایت می‌کنند، یکی از ستون‌های اصلی چنین یک استراتژی برنده هستند.

کد خبر 541418

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
0 + 0 =